<
strong><a href="http://www.jagiellonski.pl/wp-content/uploads/2011/06/zdj.Julia-Maciejewska.jpg"><img class="alignleft size-medium wp-image-677" title="Julia Maciejewska" src="http://www.jagiellonski.pl/wp-content/uploads/2011/06/zdj.Julia-Maciejewska-199x300.jpg" alt="" width="199" height="300" /></a>Zapewne już w grudniu br. Federacja Rosyjska otrzyma zielone światło od członków Światowej Organizacji Handlu i dołączy do grona 153 państw objętych prawnie wiążącymi normami, regulującymi handel międzynarodowy. </strong>
W połowie listopada przewodniczący Grupy Roboczej ds. rosyjskiej akcesji, Stefan Johannesson poinformował o zakończeniu prac nad warunkami wstąpienia Rosji do WTO. Ostateczna decyzja o przyjęciu Rosji zostanie podjęta na Konferencji Ministerialnej 15-17 grudnia 2011 roku.
<strong>Trudny proces osiągania kompromisu</strong>
Władze rosyjskie rozpoczęły starania o członkostwo w WTO już w 1993 r., jednak na początku drogi negocjacyjnej wątpiły w korzyści, jakie państwo rosyjskie mogło osiągnąć z tytułu akcesji. Ponadto, w latach 90. Federacja Rosyjska <a id="anchorbbtBubble101">doświadczyła</a> potężnego kryzysu ekonomicznego, co sprawiło, że rozmowy z przedstawicielami WTO zostały odsunięte na dalszy plan. Dopiero poprawa rosyjskiej koniunktury oraz silny wzrost gospodarczy Chińskiej Republiki Ludowej, po przyjęciu do Światowej Organizacji Handlu zmobilizowały rosyjskie działania. Rozpoczęto prace nad przygotowaniem raportu, dotyczącego zasad wstąpienia Rosji do WTO. W 2009 r. Rosja utworzyła unię celną z Białorusią i Kazachstanem, co wstrzymało negocjacje akcesyjne z WTO. Strony na nowo musiały dostosować rosyjskie zobowiązania akcesyjne, tym razem w ramach unii celnej.
Dwa lata później negocjacje znowu zintensyfikowano i udało się rozwiązać szereg spornych kwestii, m.in. zasady <a id="anchorbbtBubble194">ochrony</a> inwestycji, kwestię ceł eksportowych na rosyjskie drewno, które władze rosyjskie zgodziły się zredukować, czy kwestię montażu przemysłowego samochodów produkcji zagranicznej w Rosji. Komisja Europejska nalegała, aby Rosja zmniejszyła swe dotychczasowe wymagania, dotyczące montażu samochodów. Komisja tłumaczyła, że może to spowodować zmniejszenie importu zagranicznych części samochodowych do Rosji. Osiągnięto w tej sprawie kompromis, polegający na tym, że jeśli nastąpi gwałtowny spadek importu komponentów samochodowych do Rosji, to władze rosyjskie obniżą cła lub zaoferują <a id="anchorbbtBubble267">kwoty</a> na przywóz bezcłowy.
<strong>
Gruzińskie weto</strong>
Ostatnią przeszkodą dla otrzymania przez Rosję członkostwa w WTO, było stanowisko władz gruzińskich, wchodzących w skład Grupy Roboczej ds. rosyjskiej akcesji. W 2006 r. nastąpiło pogorszenie wzajemnych relacji pomiędzy Gruzją a Federacją Rosyjską (Rosja nałożyła embargo m.in. na import gruzińskich win), co spowodowało zawetowanie przez Gruzję oficjalnych negocjacji akcesyjnych Rosji. Od tamtej pory negocjacje toczyły się w trybie nieformalnym. Po wojnie w 2008 r. władze gruzińskie jeszcze usztywniły swoje stanowisko, żądając od strony rosyjskiej wycofania wojsk z Abchazji i Osetii Południowej. Dopiero w ostatnich tygodniach, dzięki intensywnym mediacjom władz Szwajcarii, udało się osiągnąć porozumienie satysfakcjonujące obie strony.
Ustalono działanie wspólnego mechanizmu kontrolującego <a id="anchorbbtBubble375">administrację</a> cłami oraz nadzorującego przepływ towarów na abchaskim i południowoosetyjskim odcinku granicy rosyjsko-gruzińskiej. W tym celu na granicy pojawią się niezależni obserwatorzy. W razie sporów władze szwajcarskie mają być neutralnym mediatorem. Po ustaleniu takich warunków Gruzja wycofała weto i zaakceptowała przystąpienie Rosji do Światowej Organizacji Handlu, co oznacza, że formalny wniosek w grudniu br. zostanie poddany pod głosowanie najważniejszego organu decyzyjnego WTO – Konferencji Ministerialnej.
<strong>
Zachód wspiera dążenia Rosji</strong>
W czasie ustalania kompromisu władze gruzińskie były pod dużą presją USA i UE, które wspierają dążenia Rosji do wstąpienia do WTO. Federacja Rosyjska pozostaje bowiem ostatnią dużą gospodarką poza Światową Organizacją Handlu. Nieoficjalnie – w zamian za wycofanie weta – Unia Europejska zaproponowała Gruzji porozumienie o wolnym handlu. Przystąpienie Rosji do Światowej Organizacji Handlu ułatwiłoby negocjacje nowego porozumienia o partnerstwie i współpracy z UE. Rosja jest ponadto dla Unii trzecim co do wielkości partnerem handlowym. Natomiast UE dla Rosji jest największym partnerem handlowym. Ponadto Unia wciąż jest największym źródłem inwestycji zagranicznych w Rosji.
Administracji Baracka Obamy zależy także, aby Rosja wstąpiła do WTO, gdyż to otworzy nowe możliwości amerykańskim przedsiębiorcom. Jednak, aby mogli oni w pełni skorzystać na przystąpieniu Rosji do tej organizacji, Kongres amerykański będzie jeszcze musiał uchylić przyjętą w 1974 r. poprawkę Jacksona-Vlanika, która pozbawia Rosję klauzuli najwyższego uprzywilejowania w handlu ze USA i uniemożliwia zawarcie stałych relacji handlowych z przedsiębiorstwami rosyjskimi. Nie będzie to jednak takie proste, gdyż amerykańscy kongresmani podkreślają, że w Rosji wciąż na niskim poziomie pozostaje ochrona praw intelektualnych, a także wątpliwa jest dostępność rynku rosyjskiego dla przedsiębiorców z USA.
<strong>Wymierne korzyści</strong>
Rosja wstąpi do WTO na korzystniejszych warunkach niż inne kraje bloku wschodniego, które ostatnio wstępowały do tej organizacji: będą to niewielkie cięcia taryf celnych na produkty importowane – średnio do 7,8 proc., w porównaniu z 10 proc. w 2011 r.; przy czym w przypadku produktów rolnych, będzie to 10,8 proc., zamiast 13.2 proc.; a w przypadku produktów przemysłowych 7,3 proc. zamiast 9,5 proc. Takie stawki zaczną obowiązywać od dnia akcesji i dotyczyć będą jednej trzeciej wszystkich towarów sprowadzanych do Rosji. Za trzy lata Rosja będzie musiała obniżyć cła importowe na kolejne 25 proc. produktów. Najdłuższe okresy przejściowe będą obowiązywały dla drobiu – 8 lat, a dla samochodów, helikopterów i samolotów cywilnych – 7 lat. Członkostwo Rosji w WTO może zwiększyć rosyjski produkt krajowy brutto o nawet 11proc. w ciągu najbliższych dziesięciu lat. Rosyjski rynek oraz firmy staną się dla zagranicznych inwestorów bardziej stabilne i przewidywalne, a przez to bardziej atrakcyjne. Ponadto Rosja, jako członek WTO, będzie miała wpływ na tworzenie regulacji, dotyczących handlu międzynarodowego. Członkostwo w organizacji to również szansa na lepszą współpracę z innymi zachodnimi instytucjami, tj. Organizacją Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, czy Unią Europejską.
<strong>Przytępienie <a id="anchorbbtBubble823">narzędzi</a> rosyjskiego szantażu
</strong>
Z drugiej strony rosyjskie władze będą też musiały dostosować się do nowych zasad obowiązujących państwa-członków Światowej Organizacji Handlu. Przede wszystkim ograniczona zostanie możliwość stosowania polityki protekcjonistycznej i subwencji eksportowych. Ponadto władze rosyjskie stracą możliwość stosowania embarga. Władze w Moskwie, wsparte badaniami rosyjskiego sanepidu, nieraz ogłaszały embargo przy okazji konfliktów politycznych z innymi państwami. Było już embargo na polskie mięso, białoruskie mleko, łotewskie szproty, gruzińskie i mołdawskie wino, ukraińskie wędliny czy naddniestrzański koniak. Po wstąpieniu do WTO każda decyzja rosyjskich władz o wprowadzeniu embarga będzie mogła być zaskarżana na forum organizacji. Na wstąpieniu Rosji do Światowej Organizacji Handlu skorzystają również globalne koncerny lotnicze. Rosyjskie władze mają zrezygnować z pobierania rocznych <a id="anchorbbtBubble935">opłat</a> za przeloty nad Syberią.
<strong>
Rosja w WTO</strong>
Jeśli w grudniu br. Konferencja Ministerialna WTO zaakceptuje Federację Rosyjską, jako nowego członka organizacji, Moskwa będzie miała czas na ratyfikację swojego członkostwa do połowy czerwca 2012 r.